به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین فعالی در ادامه سلسله جلسات «زندگی معنوی» به منظور بررسی زندگی معنوی و آرمانی در موسسه آل یاسین در ادامه عوامل تدارک خطا به بررسی سومین عامل یعنی تصدیق الوعید که همان «باور به قیامت» است پرداخت.
در جلسه قبلی، آیه 172، سوره اعراف به عنوان مبنای قرآنی احادیث معرفت النفس، مورد بررسی قرار گرفته شد. از این آیه به دست آمد:
*آدمیان در آغاز به صورت ذرّاتی بودند.
*خداوند کاری کرد که انسانها توانستند حقیقت خویش را بدون پرده و حجاب بیابند و بفهمند که چیزی جز نیاز نیستند.
*شهود نیاز، عین شهود تأمین کننده نیاز است و فقط کسی که کارش ربوبیت است میتواند نیاز را برطرف نماید؛ یعنی، خدا.
*خداوند در این عالم، امر و نهیهایی داشته است، از این رو، خود را به همگان شناساند تا بعداً کسی مدعی عدم شناخت نشود.
و اما ادامه بحث:
عامل سوم) تصدیق الوعید
نکته اول: «وعد» و «وعید» دو اصطلاح کلامی هستند. وعد یعنی ثواب، اما وعید دو اصطلاح دارد؛ خاص و عام. اصطلاح خاص آن به معنای عِقاب، و در اصطلاح عام به معنای قیامت است. در این جا معنای عام آن، مورد نظر است بنابراین، تصدیق الوعید یعنی «باور به قیامت».
نکته دوم: تمام متکلمین چه شیعه، چه سنی، معتقدند که «وعد» قطعی است و «وعید» احتمالی است.
حاشیه اول: نحلههای کلامی
کلام اقدم
*خوارج (36 هـ ق): اولین بحثی را که مطرح نمودند بحث ایمان و کفر میباشد. و مهمترین مسأله کلامی قرون نخست ایمان و کفر میباشد. تا قرن 5 ه ق.
*مرجئه (نیمه دوم سده اول هجری): نقطه مقابل خوارج
*معتزله: از آغاز سده دوم شکل گرفتند با پنج مسأله به نام اصول خمسه که اولین آن مسأله ایمان و کفر میباشد، و در حدود 250 سال حضور داشتند.
*حنابله
*اشاعره
*طحاویه و ماتریدیه
*امامیّه
کلام متأخر: شامل نحلههای زیدیه، شیخیه، بابیه، بهائیه و وهابیه می باشد که از قرن هشتم به بعد مطرح بودند.
کلام جدید: خاستگاه آن جهان غرب میباشد و در ایران، ابتدا توسط شهید مطهری مطرح شد.
حاشیه دوم: وجوب عقلیِ شناخت جریانات فکری در ایران
جریانات در سه دهه اخیر، عبارتند از:
*جریانات سیاسی
*جریانات فرهنگی: مانند کتاب آقای جعفریان و کتاب آقای میر سلیم
*جریانات فکری: پانزده جریان فکری در ایران میباشد، مانند جریان فکری آیت الله مصباح یزدی.
بر طلاب علوم دینی واجب است که تمام 15 جریان فکری حاکم بر ایران را بشناسند. اگر بخواهید در مورد فکری سخن بگویید باید تمام آثار آن فکر را بخواند. فکر جایگاه واقعی خودش را پیدا خواهد کرد.
جریان سازی برای یک فکر، به پایگاه سیاسی و اجتماعی نیاز دارد. بنابراین، هر کس بخواهد یک جریان سیاسی را بشناسد باید فکر پشت آن را بشناسد.
*علم «تفکر انتقادی» از زیرمجموعههای معرفت شناسی است که در آن به موضوعاتی مانند «شیوههای تضعیف یک فکر، شیوههای علمی تقویت یک فکر، سوال و ...» میپردازد. بنابراین، میتوان با شناخت نقاط قوت و ضعف افکار مختلف، جایگاه آنها را مشخص نمود و این میشود عدالت فکر؛ یعنی، وضع الفکر فی موضعه.